ÜNİVERSİTE ADAYLARI İÇİN TERCİH STRATEJİSİ

Tahir g. 

 Her yıl olduğu gibi bu yıl da tercihler zihinde bir sürü endişe ve soru işareti ile zorlu bir süreç olarak karşımıza çıkacak. İnsanın hayatında önemli bir aşama olması, yaşanılan stresi ve endişeleri de artırıyor. Bu aşamada belirlenecek tercih stratejisi hem daha rahat bir süreç yaşanmasını hem de daha doğru bir tercihe yerleşmeyi sağlayacaktır.

‘’Hangi meslekleri yazmalıyım?’’

Tercihlerde karşılaştığımız en önemli sorun meslek seçimidir. En şaşırtıcı soru ise ‘’hangi mesleği yazmalıyım?’’. Bu aşamada sorulan bu soru geç kalınmış bir sorudur. Bu sorunun cevabı daha erken dönmelerde verilmiş olmalıydı. Bu soruyu soran kişi için en büyük risk, yapılan tercih sonrası yerleşilen şehir/üniversite/bölüm  ne kadar iyi olursa olsun, kişinin ilgi alanına ve yeteneklerine uygun değilse ortaya çıkmaktadır. Bir çok öğrenci üniversiteye yerleştikten sonra bu sıkıntıyı yaşayarak  üniversiteye giriş sınavına tekrar girmektedir. Bu nedenle tercih aşamasına gelmiş öğrencinin istekleri ve hedefleri net olmalıdır. Aksi takdirde yapılan tercih hep bir endişe ve belirsizlik doğurmaktadır.

Yine tercih edilecek bölümlerle ilgili olarak aranması gereken bazı cevaplar ;

Çalışma alanı ve sektörler nereler,

Kariyer olanakları neler,

Mesleğin geleceği nasıl.

Tercih edilecek şehir ve üniversite ile ilgili olarak aranması gereken cevaplar:

Yerleşkenin şehir içi-şehir dışı durumu,

Konaklama seçenekleri ve masrafları nedir?

Ulaşım seçenekleri ve masrafları ne kadar?

‘’Tercihleri etkileyen faktörler’’

*Sınav sistemi değişimi

*Yeni üniversite

* Kontenjan + –

*Kural değişikliği; ek puan değişiklikleri

*Ücretler + – , tercih indirimleri

*Tercih başarı sınırlaması

*Puan türü değişikliği

*Programın kabul şartlarında değişiklik

*KPSS alımları

‘’Nasıl bir tercih listesi oluşturmalıyım?’’

Oluşturulacak tercih listesi için acele edilmemeli, üç senaryolu bir plan yapılmalıdır. Öğrenci başarı sıralamasını dikkate alarak internette kolayca ulaşılabilecek olan tercih robotlarından bir liste oluşturabilir. Burada önemli olan eleme kriterleridir.  Kullanacağınız tercih robotu şu seçimlere imkan vermelidir: şehir, üniversite, bölüm, devlet üniversiteleri, vakıf üniversiteleri, bursluluk oranları. https://universitetercihleri.com/yks-tyt-ayt-tercih bu tercih robotu istenen özellikleri karşılamaktadır.

Aday tercihlerini en çok kazanmayı istediği bölümden başlayarak yapmalı ve tercih    listesinin en sonuna yazdığı şehir/üniversite/bölümü kazandığında da sevinmelidir. Unutulmamalıdır ki tercih sıralamasındaki en önemli kriter istek sıralamasına göre oluşturulmuş olmasıdır.

1. NORMAL SENARYO: Normal senaryo, bir önceki yılki şartların korunduğu durumları kapsamaktadır. Yani bir önceki yılın koşulları ve sıralamaları aynı kaldığı takdirde geçerli olacak senaryodur. Üniversite/şehir/bölüm seçimleri yapılırken kesin olmaz denilen seçenekler elenerek mümkün olduğu kadar sade bir liste oluşturmak gerekmektedir. Sıralamanın ne kadar üstten başlayıp adayın sıralamasının ne kadar aşağısına kadar inileceği tamamen kişinin tercihine kalmış bir durumdur. Tercih yapılacak şehir/üniversite/bölüm sayısı sınırlı ise sıralama aralığı geniş tutulabilir. Ama bu sınırlamalar  az ise sıralama aralığı dar tutulmalıdır. Seçimler sonucu çıkcak  liste ne kadar uzun olursa tercih listesini oluşturmak o kadar zorlaşır. Çıkan listeden istek, önem durumuna göre elemeler yapıldıktan sonra, sıralamaları dikkate alarak en düşük sıralamadan(en yüksek puan)  en yüksek sıralamaya(en düşük puan)  göre dizilim yapılmalıdır

Örnek liste oluşturma: Adayın sıralaması 25 bin olsun.  Eğer çok fazla bölüm seçimi yapmayacaksa, şehir seçenekleri azsa, vakıf üniversiteleri düşünmüyorsa 15000 sıralamadan 35000 sıralamaya kadar listeyi oluşturabilir. Oluşan listeye bakıp sıralamada aralığını genişletip daraltabilir. Burada tamamen aday isteklerine göre hareket etmelidir.

2. OLUMSUZ SENARYO: Bu senaryo koşulların olumsuz yönde değiştiğini varsayarak oluşturulacak listedir. Kontenjanların daralması, düşünülen bölümün o yıl çok tercih edilmesi gibi durumlar bu sonuca yol açmaktadır. Bu durumda da şu soru sorularak liste oluşturulmalıdır: ‘’Normal senaryoda oluşturulan liste dikkate alınarak bir yıl daha mı hazırlanayım yoksa bu şehir/üniversite/bölümü mü yazayım?’’. Bu şekilde her şehir/üniversite/bölüm için bu soru sorularak, bir yıl daha hazırlanmayı düşünülecek yere kadar inilerek liste kapatılmalıdır. Yine dikkat edilmesi gereken durum, yerleşilecekmiş gibi düşünerek seçimler yapılmalıdır. Bir kısım aday ‘’gelmeyeceğini düşünerek yazdım’’ diyerek büyük bir hata yapmaktadır. Açıkta kalmaktansa, bir yıl daha hazırlanmaktansa bu bölümde okurum diyerek listeye ekleme yapmak gerekmektedir. Yerleşme işlemi gerçekleştikten sonra bunu hatırlamak da yararlı olacaktır.

3. OLUMLU SENARYO: Bu senaryo koşulların olumlu yönde değiştiğini varsayarak oluşturulacak listedir. Kontenjanların artması, düşünülen bölümün o yıl daha az tercih edilmesi gibi durumlar bu sonuca yol açmaktadır. Yine normal senaryoya göre oluşturduğunuz tercihler dikkate alınarak yapılan seçimleri kapsamaktadır. Normal senaryodaki tercihlerin üzerinde kalan, normalde yerleşme ihtimali olmayan şehir/üniversite/bölümlerden yapılacak, tamamen gönlünüzde yer alan hep istediğiniz seçenekleri kapsamaktadır. Toplam tercih sayınızı dikkate alarak bu tür tercihlerden 4/5/6 tanesini normal senaryoda oluşturduğunuz listenizin üstüne ekleyebilirsiniz.

Bu şekilde üç senaryoyu içeren üç liste oluşturarak, ana tercih listenizi belirlemiş olursunuz. Bu listedeki toplam tercih sayısı 30/40 tane olmalıdır. Şimdi bu liste üzerinden tekrar bir önem/istek sırasına göre bir eleme yaparak, nihai listenizi oluşturabilirsiniz. Sıralamalara göre oluşturulan tercih listesinde ufak tefek kaydırmalar –aşağı/yukarı- yapılabilir. Burada da dikkat edilmesi gereken şey sıramalarda en fazla 2000/3000’lik kaydırmalar yapmaktır. En üstte yer alan tercihler olumlu senaryoyu kapsamaktadır (5/6 tercih), sonrakiler normal senaryoyu kapsamaktadır (14/15 tercih), en sonda yer alanlarda olumsuz senaryoyu kapsamaktadır (4/5 tercih). Bu şekilde oluşabilecek olumlu ya da olumsuz durumlara hazırlıklı bir yerleşme öngörülerek, sürprizlere karşı dayanıklı bir tercih listesi oluşturulmuş olur.

‘’Yerleşme mantığı’’

*Aynı programı seçen adaylar puan (sıra) üstünlüğüne göre yerleştirilir.

*Adayın kendi tercih listesinde o programı kaçıncı sırada tercih ettiğinin önemi yoktur.

*Tercih listesini aday, en çok kazanmak istediği programdan başlayarak sıralamalıdır.

*Tercih listesinde aday bir programa yerleştirilirse, sistem adayın o sıranın altındaki tercihlerine daha bakmaz.

Unutulmamalıdır ki hayat boyu yeni koşullar, yeni seçenekler karşımıza çıkmaktadır. Hayat, üniversite tercihleri ile sınırlı değildir. Burada istediğimiz tercihleri elde edemesek de sonraki süreçlerde yeni fırsatlar, yeni şanslar karşımıza çıkmaktadır. Önemli olan bundan sonra önümüze gelecek yeni fırsatlara hazır olacak bir düşünce ve çalışma içinde olmaktır. Yapacağımız seçimlerin kim olacağımızı da belirlediğini aklımızdan çıkarmamalıyız. Her şeyin hayırlısı diyerek: seçimler bizden takdir ALLAH’tan. Selam, sevgi, dua ile…