Türkiye Karabağ’ın neresinde?
Haber kanalları 09.11.2020 tarihinde saatler gece yarısını gösterdiğinde flaş bir haberle; daha önce defalarca olduğu gibi Azerbaycan ve Ermenistan arasında ateşkesin olduğunu bildirdi. İlerleyen zamanda da ateşkesin şartları belli olmaya başladı. Yapılan açıklamalarda Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın çok üzgün olduğu ve barışı kabul etmek zorunda kaldığı, gerek Aliyev ve gerekse medya tarafından birçok kez ilan edildi.
Görülen o ki, ateşkesin olmasında Putin ve Erdoğan’ın rolü var. Basına dokuz maddelik bir anlaşma metni açıklandı ve bu metinde ilk bakışta Azerbaycan’ın kârlı olduğu görülmekle birlikte, yakından baktığınızda yine Türk Milleti’nin masada kaybettiği görülüyor. Üstelik bu barış anlaşmasının ilerleyen safhalarında Türkiye’nin askeri gözlemci olarak katılacağı, Türkiye’nin bunda istekli olduğu Türkiye Devlet adamlarının basına yaptığı açıklamalarda da görülüyor. En azından görülen bu…
Karabağ’ın statüsü ne?
Karabağ Ermenilerden tamamen temizleniyor mu? Kocaman bir “Hayır!” Nedeni anlaşma metninde Ermenistan’dan Karabağ’a genişliği 5-6 Km olan bir koridorun açılacak olması. Üstelik bu koridorun Azerbaycan tarafından yapılacak olması. Üstelik bu koridorun Türkiye’nin veya başka uluslararası ülkenin olmadığı ve sadece sözüm ona Rus barış gücü askerleri tarafından korunacak olması. Yani bu koridoru Azerbaycan değil, Rusya koruyacak? Azerbaycan toprağında seneler sonra yine Rus askeri…
Azerbaycan’dan Nahcivan’a da bir iletişim koridoru açılacak ama buranın güvenliğini Ermenistan sağlayacak, Rusya da kontrol edecek. Bu koridorun genişliğinin ne kadar olduğu belirtilmemiş, tam olarak nasıl olacağı belli değil. Yani Nahcivan ve Azerbaycan arasındaki koridorun evsafı belli olmadığı gibi güvenliği de hiçbir zaman sözünde durmayan Ermenistan’ın insafına kalmış. Laçin, Koridoru net bir şekilde belirtilirken Nahcivan koridoru muğlak. Büyük bir ihtimalle de Ermenistan ve Rusya bunun üzerine yatacak.
Karabağ’da Türkler ve Ermeniler yine bir arada yaşayacak ve koridorun güveliğini Rusya temin edecek; üstelik Ermenistan’dan Karabağ’a ne getirilip ne götürülecek? Ermenistan ile Karabağ Ermenileri arasındaki ilişkiler, Azerbaycan üzerinden mi yürüyecek veya direk Ermenistan üzerinden mi? Sizce? Karabağ Ermenileri ile Ermenistan Ermenileri arasında geliş gidişlerde pasaport olacak mı olmayacak mı? Üstelik güvenliği temin eden Rusya’nın barış gücünün 5 sene sonra Azerbaycan gitmesini ister ve Ermenistan istemezse ne olacak? Rusya askerini alıp çıkacak mı çıkmayacak mı? Azerbaycan’ın Karabağ üzerinde yetkisi ne olacak?
Azerbaycan yalnızdır
Azerbaycan tam da topraklarının tamamını kurtarmak üzere iken Rusya yine kuklasına sahip çıktı. Karabağ sorunu tıpkı bizim Kıbrıs’ta yarı yolda kalıp, 46 yıldır sorunu çözemediğimiz gibi sorunu çözümsüz hale getirdi. Karabağ Azerbaycan’ın bağrında sokulmuş Rus ve Ermeni kaması gibi kalacak görünüyor.
Karabağ Ermenilerinin lideri Arayik Harutyunyan; ”Çatışmalar sürseydi Karabağ’ın tamamını kaybedecektik” diyor. Anlaşma maddelerinden birisi; ”Azerbaycan’ın kurtardığı yerler Azerbaycan’da kalacak fakat taraflar diğer bölgelerde eski sınırlarını muhafaza edecekler?” Ne demek? Anlaşma metninde olmayan bölgeler Ermeni ”İşgal altındaki topraklar Azerbaycan’a aittir.” Kararından geri adım atılmış olmaz mı? “Ermenistan’ın işgal ettiği kurtarılamayan topraklar Ermenistan’a aittir” anlamına gelmez mi? Yani Azerbaycan diğer topraklarını bu anlaşma ile kaybetmiş değil mi? Zafer sarhoşluğu içinde yanlış bir şey kabul edilmemiştir, umarım yanlış anlamışızdır. Yoksa Türk milleti yine cephede kazandığını masada kaybedecek.
Azerbaycan bugüne kadar işgal edilmiş toprakların %30 kadarını kurtarmıştı. Kelbecer ve Laçin bölgesi ki; buradan Ermenistan ile Karabağ arasında ve Azerbaycan toprağında iletişimi sağlayacak 5-6 Km genişliğinde bir koridor bulunacak, başka nereyi kurtarmış oluyor. Yani Karabağ ve işgal edilen toprakların Yüzde kaçı Ermenilerde kalıyor? Düşündükçe “Bunun neresi zafer!” diyesim geliyor. Kurtarılan topraklar Zaten Azerbaycan’ın kendi toprağıdır. “Karabağ topraklarının bir kısmı Ermenistan’a kalırsa Azerbaycan bu savaşı niye yaptı?” diye sormak geliyor içimden. Bunca yıkım ve siviller niye öldü? Yapılan yapanın yanında mı kalacak? Hep kaybeden Türk milleti mi olacak? ”Ayıdan post Moskof’tan dost” olmayacağını ne zaman öğreneceğiz?
Üstelik ilerleyen zamanda yapılacak anlaşmalar sırasında, Azerbaycan masada ikiye karşı birdir. Karşısında Ermenistan-Rusya ikilisi olacaktır. Rusya’nın arabulucu olması bir yana Ermenistan’ın destekçisi ve ortağı, ağabeyi olarak masada oturacaktır. Üstelik bu anlaşma ile Rusya Azerbaycan toprağına gelip yerleşecek ve tehdit unsuru olacaktır.
Türkiye ne yazık ki yine masanın dışındadır. Halk içinde; “Kendi başını yapamayan gelin başı yaparmış!” sözü tam da iktidarın ve devlet adamlarının durumu için söylenmiş bir sözdür. Kendi ülkesinde gerçekten sorunlara çare olamayan devlet adamları hamasi sözler ile bir yerlere gaz verdiler ve yine balon patladı ve yine kardeşlerimiz Rusya ve Ermenistan karşısında yalnız kaldı.
Yetersiz devlet adamları
Ne yazık ki; Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’de devlet adamı ciddiyetinden çok mahallesinden hasımlarını kovmuş kabadayı gibi davranıyor. Devlet adamı çocukça davranışlardan, öfkeli sözlerden uzak ağırbaşlı ve ciddiyetle olaylara hâkim olmalıdır.”İt gibi kovduğun” ağabeyini alarak geldi. Ermenistan kendi toprağından “1 CM” bile toprak kaybetmezken Rusya’nın gelip konuşlanacağı topraklar Türkün, Azerbaycan’ın toprakları. Biz Ermenistan’ın insafı ile Nahcivan’a geçerken, belki de geçemezken; Ermeniler Karabağ’ın ortasına ve Azerbaycan’ın kalbine kadar girip çıkabilecekler. Devlet adamı akıllı ve bilgili olmalıdır. Tedbirli olmalıdır. Bu günden on yıllarca sonrasını görmelidir.
Kısa zaman sonra hakikatler ortaya çıktığı anda vatandaşlarımıza vereceğiniz cevap ve hesaplar olacaktır. Bugün bütün Azerbaycan, hatta Türkiye ve Türk Dünyası sevinçten gösteriler yaptı, güldü oynadı. Yarın hakikatle baş başa kaldığında size ne diyecek? Kendisine soykırım yapan Ermeniler ile aynı topraklarda yaşayabilecek mi? Yahut kaç kişi kendi evlerine ve topraklarına Ermenilerle berber yaşamak için gidecek? Eğer Karabağ Kıbrıs gibi ikiye bölünürse bağrımızda Rus ve Ermeni hançeri ile mi yaşayacağız? Rus askerinin himayesinde olan Ermeniler yeniden Türk milletine saldırdığında cevabınız ne olacak? Bakü’de Rus tankları altında ezilen binlerce kardeşimizin resimleri Bakü’de henüz şehitler hıyabanında durmaktadır.
Önümüzde; Gürcistan’da Ahbazlar arasındaki sorunda Rusya’nın takip ettiği politika belli iken ve sorun halen çözülememişken; aynı politikayı Ermeniler ve Azerbaycan arasında takip ederse alacağımız tedbir nedir?
Ukrayna ve ile Kırım’da yaptığı oldu-bittinin henüz gazete haberlerinin mürekkebi kurumadı. Muhatabımız Rusya budur ve biz her şey olup bitmeden bunu bilmeli ve henüz kozlar elimizde iken tedbirlerimizi buna göre almalıyız.
Devlet adamları yakın tarihimizi ve geçmiş tarihimizi iyi bilmek ve politikalarını ona göre geliştirmek zorundadır. Rusya emperyalist bir devlettir ve verdiği hiçbir sözü yerine getirmez. Menfaatleri neyi gerektiriyorsa ona göre davranır. Sözünde durmanın, anlaşmalara sadık olmanın erdemine de inanmaz. Rusya’nın uluslararası kamuoyu gibi bir derdi de yoktur.
01.12.220 tarihine kadar Ermenistan’ın çekilmesi gereken yerlerden çekilip
Çekilmeyeceğini göreceğiz. Rus askeri bölgeye girdiği takdirde belki Ermenistan boşaltması gereken yerleri boşaltmayacak bile olabilir. Çünkü kaç defa ateşkes yapıldı ise dakikalar içinde ateşkesi bozdu ve sivilleri katletti. Asla sözünde durmadı. Üstelik şehit edilen sivillerin de bir bedelinin olması ve Ermenistan’a ödetilmesi gerekir. Nasıl ki Azerbaycan vurduğu Rus Helikopteri’nin tazminatını Rusya’ya ödeyeceğini beyan ediyor. Ermeniler’in’de mutlaka ödemesi gerekir.
Sonuç
Azerbaycan anlaşma metinlerini yeniden gözden geçirerek aleyhine olan kısımlarının değiştirilmesi için eli kuvvetli iken yapılması gerekenler.
- Öncelikle Ermenistan’ın Karabağ ile kesinlikle ilişkisinin kesilmesi gerekir.
2.Nahcivan’a açılacak koridorun genişliğinin ihtiyaca cevap verebilecek şekilde olması ve güvenliğinin Azerbaycan ve Türkiye tarafından temini sağlanmalıdır. Bu koridorun eğer Laçin koridoru olacaksa -ki olmamalıdır- en az Laçin koridoru genişliğinde ve uzunluğunda olmadır. Çünkü mütekabiliyet esastır.
3.Karabağ’ın demografik yapısı Türkler lehinde olmalıdır. Hatta mümkünse Ermenilerin bölgeden çıkarılması sağlanmalıdır. Çünkü Türk ile Ermeni’nin arasına kan girmiştir.
- Türkiye, anlaşmalarda taraf haline gelmesi mutlaka sağlanmalıdır, masada olmalıdır.
5.Lâçin’de bir koridor olacaksa -ki olmamalıdır- 5-6 Km genişliğinde bir bölge kesinlikle olmamalıdır ve güvenliğinin yine Rusya değil Türkiye veya en azından Türkiye- Rusya olarak karara bağlanmalıdır.
- Ermenistan işgal ettiği her santimetre kare Türk toprağından çıkmalı ve tabii sınırlarına çekilmelidir. Karabağ’da Ermeniler olacaksa Azerbaycan vatandaşı olarak ve onun sağladığı imkânlara razı olmalıdırlar.
7.Ermeniler tarafından katledilen sivillerin hesabı sorulmalı ve bunun için mutlaka bir yaptırım, tazminat olmalıdır.
Elbette bu yazdığımız maddeler teklif değil mutlaka yapılması gerekenlerdir. Bunlardan başka yapılması gereken başka maddeler de vardır. Bunlar sahada olan akademisyenlerin ve devlet adamlarının bilgisinde olan şeylerdir. Yapılan anlaşma net, anlaşılabilir ve uluslararası camiada kabul edilebilir bir anlaşma olmalıdır. Bu konuda Türkiye Azerbaycan birlikte çalışmalıdır.
