Tek bir kitap incelemesi yapmak yerine Kıbrıs konusunda yazılmış kitapları derlemenin ve sizlere sunmanın daha faydalı olacağını düşündüm. Kıbrıs’ı, Kıbrıs Türklerini, asırlık Kıbrıs davasını dert edinen her kitap kıymetlidir, okumaya değerdir kuşkusuz. Bu çalışmamızda 1940 sonrası yazılan kitapları yine yayım yılını dikkate alarak; eskiden yeniye doğru sıraladık. Acı bir şekilde gördük ki 1974 yılına gelesiye kadar sadece iki kitap yayınlanmış. Birisi tarihçi Fahir Armaoğlu’nun “Kıbrıs Meselesi”, diğeri de İsmet Konur’un “Kıbrıs’taki Türk Eserleri” kitabı.
Yaptığımız çalışmada yarım asır içinde yayınlanmış 54 kitap tespit edebildik. Unutulan, gözden kaçanlar olabilir. Eksiğimizi tamamlayan, unuttuklarımızı hatırlatan kimselere teşekkür etmeyi bir borç biliriz.
Kıbrıs Davasını enine boyuna inceleyen ve Kıbrıs Türklerinin bağımsızlığını savunurken, Türk dış politikasının da ufkunu açarak bir tezimizin olduğunu dünyaya duyuran tespit edebildiğimiz kadarıyla Cumhuriyet tarihimizdeki ilk kitap başyazarımız Aykut Edibali’nin 1974 yılında kaleme aldığı “Türkiye’nin Kıbrıs Politikası Ne Olmalıdır?” kitabıdır. Aradan 50 yıla yakın bir zaman geçmiş olmasına rağmen hâlâ isabetli tespitleri ve çözüm önerileriyle güncelliğini yitirmeyen bir kitaptır. 2017 yılında ikinci baskısı yapılan bu kitaptan kamuoyu yeterince haberdar olmuş mudur, kitap gereken ilgiyi görmüş müdür? Sorularının da ayrıca cevaplandırılması gerekiyor. Bu değerlendirmemizi mübalağalı bulanlar Menderes’in Demokrat Partili yıllarına baksınlar ve devrin Dışişleri bakanı Fuat Köprülü’nün “Bizim Kıbrıs diye bir davamız yoktur. Yunanistan’la aramızda Kıbrıs sorunu diye bir sorun olamaz.” (Mütercimler, 2007: 90) sözünü hatırlasınlar.
Elbette Kıbrıs davasının yılmaz savunucusu Bayrak yürekli adam Rauf Denktaş’ın kitaplarının yeri bambaşkadır. Fikret H. Alasya’nın, Fazıl Küçük’ün kitapları da öyle. Rauf Denktaş, Fazıl Küçük ve Fikret Alasya’nın 1970’li yıllarda yayınlanan kitaplarını bulmanın güçlüğünü de dikkate alarak, bulunabilecek baskılarını listeye aldım.
Tez çalışmaları ile gazete ve dergilerde yayımlanan yazılar ayrı bir çalışma alanı ancak Emel ESİN’in Son Havadis(1967) gazetesinde yazdığı; “Kıbrıs’ta Genocide ‘Jenosid’”, “Kıbrıs Davamız ve Bir Hatıra” yazısı ile Türk Kültürü(1969, S:86) dergisinde yayınlanan “Kıbrıs’ta Türk Devri’nin İlk Abideleri” yazısını önemli bulduğumuz için zikretmekte fayda var.
KIBRIS KİTAPLARININ LİSTESİ (1946-2015)
KONUR, İsmet. (1946) Kıbrıs Tarihi ve Kıbrıs’taki Türk Eserleri, Adana.
ARMAOĞLU, Fahir.( 1963) Kıbrıs Meselesi, 1954-1959, A.Ü. Siyasal Bilgiler F. Yy.
EDİBALİ, Aykut. (1974) Türkiye’nin Kıbrıs Politikası ne Olmalıdır? Otağ yy. İstanbul.
ASLANAPA, Oktay. (1975) Kıbrıs’ta Türk Eserleri, Kültür Bakanlığı yy. İstanbul.
SARICA, Murat. TEZİÇ, Erdoğan ve ESKİYURT, Özer. (1975) Kıbrıs Sorunu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, İstanbul.
ALASYA, H. Fikret. (1977) Kıbrıs Tarihi ve Kıbrıs’ta Türk Eserleri, TKAE Yayını, Ankara.
GÜREL, Şükrü (1985) Kıbrıs Tarihi (1878-1960) Kolonyalizm, Ulusçuluk ve Uluslararası Politika. Kaynak Yy. İstanbul.
ALASYA, H. Fikret. (1987) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, TKAE Yayını, Ankara.
ÇAY, Abdülhalûk. (1989) Kıbrıs’ta Kanlı Noel-1963, TKAE Yayını,. Ankara.
HAKERİ, Bener Hakkı. (1991) Tariki Eserlerle Kıbrıs’ta Tarihi. Lefkoşe.
ALASYA, H.Fikret. (1992) Kıbrıs ve Rum-Yunan Emelleri. Başbakanlık Basımevi. Ankara.
—ALASYA, H.Fikret. (1992) “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti”, Türk Dünyası El Kitabı, TKAE Yayını, Ankara.
— HAKERİ, Bener Hakkı. (1993) Kıbrıs Tarihi. KKTC Kültür Bakanlığı yy.
DENKTAŞ, Rauf, R. Rauf Denktaş’ın Hatıraları 1-7, (1996) Boğaziçi Yy. İstanbul.
SONGAR, Ayhan (1996) Kıbrıs’ın Bedeli. Bayrak yy. İstanbul.
ALASYA, H.Fikret. (1998) Tarihte Kıbrıs, Lefkoşa.
İSMAİL, Sabahattin. (1998) 150 Soruda Kıbrıs Sorunu, Kastaş Yy. İstanbul.
CİCİOĞLU, Hasan. (2001) ‘Türkiye ve KKTC’nin Coğrafi Bölge Üzerindeki Tarihi Önemi ve Yeri’ içinde Kıbrıs Meselesi, Ankara.
KÜÇÜK, Fazıl. (2002) Kıbrıs Türk Davası ve Kıbrıs’ta Rum Vahşeti, Devlet B.evi, Lefkoşa.
SOMUNCUOĞLU, Sadi. (2002) Kıbrıs’ta Sirtaki, 1. Baskı, Boyut Tan Matbaa, Ankara.
MANİSALI, Erol. (2003) Avrupa Kıskacında Kıbrıs. Gündoğan Yayınları, İstanbul.
ÖZTÜRK, Osman. ÖZTÜRK, Metin. (2003) Stratejik Açıdan Doğu Akdeniz ve Kıbrıs, Altınküre Yayınları, Ankara.
GÜNSEV, Mesut. (2004) Şafak vakti Kıbrıs. Alfa yy. İstanbul.
DENKTAŞ, Rauf, R. (2004) Bayrak Yere Düşürülemez. İleri yy. İstanbul.
—DENKTAŞ, Rauf, R. (2004) Kıbrıs Girit Olmasın. 3. bs., Remzi Kitabevi, İstanbul.
—DENKTAŞ, Rauf, R. (2005) Yeniden 12’ye 5 Kala. Remzi Kitabevi. İstanbul.
—DENKTAŞ, Rauf, R. (2005) Karkot Deresi. Remzi Kitabevi. İstanbul.
KIZILYÜREK, Niyazi. (2005) Milliyetçilik Kıskacında Kıbrıs, Baskı: 3, İletişim, İstanbul.
AYDOĞDU, Ahmet (2005) Kıbrıs Sorunu Çözüm Arayışları, Asil Yayın: Ankara.
ÇEVİKEL, Nuri. (2006) Kıbrıs’ta Osmanlı Mirası (1570-1960), 47 Numara Yy. İstanbul.
— ÇEVİKEL, Nuri. (2006) Kıbrıs: Akdeniz’de Bir Osmanlı. 47 Numara Yy. İstanbul.
ÇELİK, Ali. (2006) Tarihte Kıbrıs ve Hala Sultan. Işık yy. İstanbul.
KESER, Ulvi. (2007) Türk Mukavemet Teşkilatı. IQ Kültür Sanat yy. İstanbul.
MÜTERCİMLER, Erol. (2007) Kıbrıs Barış Harekâtı’nın Bilinmeyen Yönleri, Satılık Ada Kıbrıs. Alfa Yayınları, İstanbul.
ŞAHİN, Salih. (2007) 1974 Kıbrıs Gazisi Olmak, Kutup Yıldızı Yy. İstanbul.
İNANÇ, Gül. (2007) Büyükelçiler Anlatıyor: Türk Diplomasisinde Kıbrıs (1970-1991), İş Bankası Yy. İstanbul.
HASGÜLER, Mehmet. (2007) Kıbrıs’ta Enosis ve Taksim Politikasının Sonu. Alfa, İstanbul.
DENKTAŞ, Rauf, R. (2007) Son Çağrı. Remzi Kitabevi. İstanbul.
—DENKTAŞ, Rauf, R. (2008) Kıbrıs Elli Yılın Hikâyesi, Akdeniz Haber A. Yy. İstanbul.
GÖZÜGÜZELLİ, Emete. (2008) Vurun Kahpe Kıbrıs’a Togen yy. İstanbul.
AKAR, Metin.. (2009) Kıbrıslı Semenderler TMT (Türk Mukavemet Teşkilatı) Mücahitleri, Turan Kültür Vakfı, İstanbul.
GEDİKLİ Yusuf. (2010) Kıbrıs’ta En Uygun Çözüm Nedir? Bilgeoğuz yy. İstanbul.
KOÇ, Rasim. (2010) İdam Sehpasındaki Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, Ötüken Yayınları, İstanbul.
ÖNALP, Ertuğrul. (2010) Geçmişten Günümüze Kıbrıs, Berivan yy. Ankara.
ÖREK, Yeşim. (2010) Belgelerle KKTC’nin Tarihi Gerçekleri. Alfa yy. İstanbul.
SEVER, Muzaffer. (2010) 20 Temmuz 1974 Kıbrıs – Bitmeyen Gece, KASTAŞ, İstanbul.
GÖZLÜ, Ahmet. (2011) Kıbrıs Eskiçağı ve Jeopolitiği. Çizgi Kitabevi. İstanbul
HASGÜLER Mehmet, ÖZKALELİ Murat. (2011) Kıbrıs’ta Kimlik ve Değişim. Alfa yy. İstanbul.
AN, Ahmet. (2012) Kıbrıs Nereye Gidiyor? Everest yy. İstanbul.
ŞENTÜRK, Erdoğan.SATAN, Ali.(2012) Tanıkların Diliyle Kıbrıs. Tarihçi Kitabevi, İstanbul.
GÜRCAN, Ali İhsan. (2013) Kıbrıs Barış Harekâtı ve Ötesi, KASTAŞ, İstanbul.
ÇOPUR, İzzettin. (2014) 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı ve Anılar, Kastaş, İstanbul.
DAYIOĞLU Ali. (2014) Kuzey Kıbrıs’ın Ötekileri. İstanbul Bilgi Üniversitesi yy.
GÜRPINAR, Vecdet Ertek. (2015) Genç Bir Asker ve Kıbrıs Barış Harekâtı. Kastaş yy. İstanbul.
Kıbrıs Davası üzerine 1980’li yıllardan sonra yazılan kitapların pek çoğu hatırat şeklindedir. 1990’lı yıllardan itibaren Kıbrıs üzerine yazılan kitaplarda bir artış olmuş, o kitapların çoğu da Avrupa Birliği ve Kıbrıs Müzakereleriyle ilgili bilgiler vermekten öteye gidememiştir. Milli bir şuur açısıyla, dünya ölçeğinde Kıbrıs’ı gündeme getiren, milletimizin haklarına, şehitlerimizin emanetlerine sahip çıkma noktasında kaleme alınan kitaplar hâlâ bir elin parmakları kadardır. Hakkı söyleyen dil olabilmek kolay değil elbette. Kolay değil bu aziz milletin hükümranlık haklarına sahip çıkmak ve koskoca bir tarihi savunmak.
1 Comment
Teşekkürler, güzel bir derleme olmuş