Yazar: E. Org. Edip Başer
Kitap Analiz: Rahime EDİBALİ
Türkiye-ABD ilişkilerinde PKK’nın terörist faaliyetlerini sonlandırılmak üzere yapılan müzakerelerde önemli bir safha olan üçlü mekanizma sürecidir… Terörle mücadelede aynı hataların yapılmamasını isteyen herkes E.Org.Edip Başer’in “Kanatsız Uçmak” kitabından Üçlü Mekanizma sürecinin nasıl geliştiğini, akıbetinin ne olduğunu öğrenebilir…
Amerikalılar, terörle mücadele çabalarını koordine etmek üzere Türkiye-Irak-ABD arasında üçlü bir mekanizma kurmayı önermişler. Hatta bu amaçla eski NATO komutanı Joseph Raltson’ı atamışlar. Başbakan da Genelkurmay Başkanını aramış ve bu görev için bir emekli orgeneral belirlemesini istemiş. Genelkurmay Başkanı da 2006 Eylül ayında bir gece yarısı E.Org. Edip Başer’i aramış, kendisine müjdeyi vermiş!
E.Org.Başer Üçlü Mekanizma’daki Görevi Neden Kabul Etti?
E.Org. Edip Başer, görevi kabul ederken ki düşüncesini şöyle ifade ediyor:
Tünelin ucunda zayıf da olsa bir ışık görüyordum. Bu da bölgenin temizlenmesinde ABD’nin de Irak’ın da bizimle ortak çıkarları bulunduğu düşüncesine dayalı bir beklentiydi. Bu çalışmalarla en azından ABD’nin örgütün finans kaynağını kesmek konusunda daha önceki görüşmelerde alınan kararlara bağlı olarak başlatmış olduğu çalışmaların devam etmesine ve başarıyla sonuçlanmasına bazı katkılar sağlayabileceğimizi umuyordum. Öte yandan ABD’nin Barzani üzerindeki etkinliğini dikkate alarak, PKK’nın Barzani bölgesinde bulunan lojistik destek kanallarının kesilmesinde de rol alabileceğimizi düşünmekteydim. Terörle mücadelede en önemli iki adımın terör örgütünün finans kaynağını ve lojistik destek sistemini ortadan kaldırmak olması gerektiğine inanıyordum.
Aslında PKK’nın Irak’ın kuzeyinden temizlenmesi amaçlı görüşmeler, Türkiye ve ABD arasında ikili olarak Eylül 2003’te başlamış, 12 Eylül ve 2 Ekim tarihlerinde olmak üzere iki toplantı yapılmıştı. Bunlardan bir sonuç çıkmayacağı anlaşılıp toplantılara ara verilmesi kararı alınmıştı.
Üçlü Mekanizmada Neler Konuşuldu?
Kuzey Irak’ta çekilmiş bir fotoğraf, ROJ TV, PKK’nın web siteleri ve Mahmur Kampı gibi konular daha önce Genelkurmay Başkanlığı ve Dış işleri Bakanlığı aracılığıyla da ABD nezdinde gündeme getirilmişti. İlk olarak Kuzey Irak’ta Amerikalı yetkililer ile PKK mensubu olduğu değerlendirilen silahlı bazı kişilerin birlikte görüştüğü fotoğrafını sundum. E.Org. Raltson’ın cevabı şöyle oldu: “Fotoğrafta görülen şahıslar PKK üyesi değil. KDP (Kürdistan Demokratik Partisi) görevlileri, Amerikalılar ise Silopi’de konuşlu ve Ankara’daki ABD askeri ataşesine bağlı olarak görev yapan irtibat subayı ile Amerikan sivil işleri görevlileri (açık ifadesiyle CIA elemanları) KDP’liler onlara, Türk ordusunun bombaladığı bir köyü gösteriyorlar.” E.Org.Başer bu açıklamaya şöyle cevap verir: “bunu ilgililere böyle ileteceğim fakat kabul edilebilir bir açıklama olup olmayacağını söyleyemem” dedim.
Vaşington Görüşmelerinden Çıkan Sonuç
Vaşington görüşmelerimizin sonucunda, daha önceden edinmiş olduğum bazı kanaatler kesinlik kazandı. ABD Yönetiminin PKK’yla ilgili başka hesapları ve planları vardı. Kürdistan projelerinin gerçekleşmesinde bu kanlı örgüte de rol tasarlanmıştı. Türkiye’nin ve Türk toplumunun güvenliğine sürekli bir tehdit olması onları pek fazla ilgilendirmiyordu. Nasıl olsa Barzani’nin de PKK’nın da ipleri ellerindeydi.
- Org. Başer’in ABD’ye İlettiği Son Talepler
- Org. Başer hükümetin verdiği ani karar değişikliğiyle görevden alındığını televizyon muhabirlerine verdiği beyanat sırasında öğrendi. E. Org. Başer’in Dış İşleri Bakanlığıyla yaptığı toplantıdan ABD’ye üç ana talebi sunma kararı çıkmıştı:
- Mahmur Kampı’nın güvenli bir PKK barınağı olma durumuna son verilmesi.
- Kuzey Irak’ta terör örgütüne Barzani ve yönetimi tarafından sağlanan desteğin sonlandırılması.
3.Örgütün kara para aklama faaliyetlerine son verilmesi için Avrupa ülkeleri üzerinde siyasi nüfuzun kullanılması ile mevcut çalışmaların bir an önce sonlandırılması.
Bu taleplerle ilgili yanıtı 15 gün içinde beklediğimizi belirttiğimiz notayı Ankara’daki ABD büyükelçiliğine ve ABD Dışişleri Bakanlığı’na verilmek üzere Vaşington büyükelçiliğimize gönderdik. Bu arada General Raltson’a yaptığım telefon görüşmesinde kendisine, bu taleplerle ilgili olarak ABD tarafından 15 güne kadar bir yanıt almadığımız takdirde görevi bırakacağımı bildirdim. Kendisi de cevaben “ben de ayrılmayı düşünüyorum.” dedi.
Kitapta Yer Alan Diğer Konular
Emekli Orgeneral Edip Başer’in “Kanatsız Uçmak”, bir anı kitabı olarak özellikle yakın tarih konusunda önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Dönemin çalkantılı siyasal yaşamına tarafsız bir gözle bakan emekli orgeneral Edip Başer, bu anıları ülkemizin aydınlık ve mutlu geleceğine adamaktadır.
- Lastik ayakkabılı çocukluktan, general üniformasına…
- Menderes’in İç İşleri Bakanı’nın Harp Okulu’nda intiharına tanıklık…
- Yaşar Büyükanıt’la, okul sıralarında başlayan dostluk…
- Türk-ABD-Irak Terörle Mücadele Koordinasyon Birimi’nde Türkiye temsilciliği…
- 2’inci Ordu Komutanlığından emekliliğe giden yol…
Daha birçok benzer konu ve olayın yer aldığı elinizdeki bu kitap, çok zor sayılabilecek koşullarda başlayan bir yaşamdan ilginç kesitler sunuyor.
