KIBRIS TÜRK’ÜNÜN MİLLİ DİRENİŞ TEŞKİLATI: TMT

EOKA’nın Kıbrıs’ı Yunanistan’a Bağlama İhaneti: Enosis…                               

1950’li yılların başlarında Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması için Georgios Grivas liderliğinde Türk düşmanı Yunan milliyetçisi bir terör örgütü EOKA kurulur. Amacı ENOSİS’i gerçekleştirmektir. 1930’lu senelerde Birleşik Krallık (İngiltere) idaresinde bulunan Kıbrıs adasının “Yunanistan’a bağlanması” ideolojisi olan Enosis’i kendine milli ideoloji edinen EOKA örgütü, adadaki Türk varlığını tamamen yok saymaktaydı.

Nitekim 20 Aralık 1963 gecesi, Lefkoşa’nın Tahtakale semtinde iki Türk’ün öldürülmesiyle başlayan saldırlar, 103 Türk köyüne, Lefkoşa’nın Küçük Kaymaklı semtine ve Kanlıdere bölgesinde Türklere karşı düzenleniyordu. Larnaka ve Tuzla’da Türk evlerine ateş açılmış ve dokuz kişinin öldürülmesiyle sonuçlanan ve tarihe  “Kanlı Noel” olarak geçen cinayetlerin faili EOKA, Türk’ün sabrını taşırıyordu.

Peygamberimizin halası, Hala Sultan’ın ayak bastığı günden beri bir İslam; II. Selim döneminde 1570 yılında fethedildiği günden beri bir Türk yurdu olan Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlamayı kendine dert edinmiş EOKA’ya karşı bir direniş örgütü kurmak Türk’ün boynunun borcu olmuştu. Önce Fazıl Küçük önderliğinde 1957 yılında “Volkan” örgütünü, ardından Rauf Denktaş, Burhan Nalbantoğlu ve Mustafa Kemal Tanrısevdi tarafından Türk Mukavemet Teşkilatını (TMT) kurar ve bir bildiriyle tüm Kıbrıslı Türkleri bu çatı altında toplanmaya davet eder.

Türkiye’nin desteği olmadan olamazdı

Türkiye tarafından desteklenmeyen bir mücadelenin başarılı olamayacağını bilen Kıbrıslı direnişçiler, zamanın Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı merhum Fatin Rüştü Zorlu ile görüşerek destek isterler. Görüşmeler sonunda Türkiye’den destek kararının çıkması üzerine bu iş için Daniş Karabelen görevlendirilir. İlk etapta 5 bin ile 10 bin arasında üye planlanır. 18 yaşını geçmiş kadın, erkek herkesin katılacağı örgüt mensupları sıkı bir eğitimden geçirilecektir. Bu gelişmeler üzerine örgütün kuruluşu için çalışmalara başlanır. TMT’nin Kuruluş ve Çalışma Planı hazırlanır ve üst düzey yetkililerin onayı alınır. TMT’nin varlığının açığa çıkarılacağı gün, EOKA saldırılarına göre belirlenecektir. Bu güne kadar örgüt toplantı veya gösteri yapmayacak, bildiri dağıtmayacaktır. Örgüt 18 yaşını geçmiş erkek veya kız gençlerle oluşturulacak, örgüte alınanların eğitimden geçirilmesi zorunlu olacaktı. Planda örgüt mevcudu kısa vadede 5 bin, uzun vadede 10 bin olarak planlanır.

1958 Nisan’ında Ankara’da Fazıl Küçük ve Rauf Denktaş’ın da bulunduğu toplantıda ilk TMT lideri olarak Türk subayı Rıza Vuruşkan’ın atanması kararlaştırılır. 5 bin gençten oluşacak örgüt gücünün eğitimi bir yıllık sürede tamamlanacaktır. Nihayet Rıza Vuruşkan liderliğindeki TMT’nin kuruluşu 1 Ağustos 1958 yılında Kıbrıs’ta gerçekleşir.

Örgütlenme

TMT’nin dört farklı seviyede birlikleri bulunmaktaydı. Bunların küçükten büyüğe sıralanışı şöyleydi: “Manga”, “Bölük”, “Tabur”, “Sancak”.

1961 ihtilali ile birlikte gerçekleştirilen sistem değişikliğinden 1976 yılına kadar TMT’de; Lefkoşa Sancağı, Mağusa Sancağı, Larnaka Sancağı, Limasol Sancağı, Baf Sancağı, Lefke Sancağı, Boğaz Sancağı, Erenköy Sancağı, Yeşilırmak Sancağı, Serdarlı Sancağı, Mehmetçik Sancağı adında 11 sancak vardır.

Bunların yanı sıra, 1963’ten sonra “mücahit” olarak adlandırılan teşkilat üyesi erlere de kuruluşta “kurt”, 1961-63 yılları arasındaysa “arı” denilmiştir.

TMT, 1976 yılında Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na dönüştürülünceye kadar sırasıyla Rıza Vuruşkan, Şefik Karakur, Kenan Çoygun, Cevat Giray, Rüştü Kazandağ, Süleyman Eyüpoğlu, Arif Eryılmaz, Çetin Başar, Aydın İlter gibi “bayraktar” adı verilen Türk subayları tarafından yönetilmiştir.

 

Kaynakça: Wikipedi’den

Keser, Ulvi (2007). Kıbrıs’ta Yeraltı Faaliyetleri ve Türk Mukavemet Teşkilatı… IQ Kültür-Sanat Yayınları, İstanbul, s. 640

Kıbrıs Türk Milli Mücadelesi ve Bu Mücadelede TMT’nin Yeri, C. I, Lefkoşa 2009, s. VI.

Yorum Yapın

Navigate